Czy pellet będzie zakazany w Polsce? Sprawdź aktualne przepisy i przyszłe regulacje?

Czy pellet będzie zakazany?

• Pellet nie będzie zakazany w Polsce – nie ma obecnie planów wprowadzenia ogólnokrajowego zakazu
• Pellet jest klasyfikowany jako biomasa, co chroni go przed obecnymi ograniczeniami dotyczącymi paliw kopalnych
• Dyrektywa EPBD Unii Europejskiej dopuszcza stosowanie pelletu jako alternatywy dla paliw kopalnych
• Od 2030 roku będzie zakaz instalacji kotłów na paliwa kopalne (gaz, węgiel) w nowych budynkach, ale nie dotyczy to pelletu

W obliczu coraz bardziej restrykcyjnych przepisów dotyczących ochrony klimatu, wielu właścicieli pieców i kotłów na pellet zadaje sobie pytanie: czy ten rodzaj ogrzewania ma przyszłość? Obawy są zrozumiałe, szczególnie w kontekście głośnych dyskusji o zakazie stosowania pieców gazowych i węglowych w Unii Europejskiej. Warto jednak wiedzieć, że pellet znajduje się w zupełnie innej kategorii niż paliwa kopalne i jego przyszłość rysuje się w zdecydowanie jaśniejszych barwach. Rozpowszechniające się informacje o rzekomym zakazie pieców na pellet często są wynikiem nieporozumień i błędnej interpretacji nowych przepisów unijnych, które w rzeczywistości dotyczą głównie paliw kopalnych, a nie biomasy.

Status prawny pelletu w świetle przepisów UE

Pellet drzewny jest klasyfikowany jako biomasa, co sprawia, że podlega innym regulacjom niż paliwa kopalne, takie jak węgiel czy gaz ziemny. Parlament Europejski zagłosował za nowelizacją dyrektywy budynkowej (EPBD), która wprowadza zakaz kotłów na paliwa kopalne od 2030 roku w nowych budynkach, a od 2040 roku państwa UE będą musiały całkowicie je wycofać. Kluczową informacją jest jednak fakt, że pellet jako biomasa nie jest objęty tymi ograniczeniami. Wręcz przeciwnie – może stanowić jedną z alternatyw dla zakazanych źródeł energii. W Polsce również nie ma planów wprowadzenia ogólnokrajowego zakazu stosowania pelletu, co potwierdzają oficjalne stanowiska odpowiednich instytucji.

Ekologiczne aspekty ogrzewania pelletem

Dyrektywa EPBD nie tylko nie zakazuje stosowania pelletu, ale faktycznie promuje wykorzystanie biomasy jako jednego ze źródeł energii odnawialnej. Jest to związane z tym, że spalanie pelletu ma znacznie niższy wpływ na emisję CO2 niż paliwa kopalne. Pellet jest uznawany za paliwo odnawialne, ponieważ pochodzi z drzew i innych roślin, które są na bieżąco uprawiane. Emisja zanieczyszczeń podczas spalania pelletów jest zdecydowanie mniejsza niż w przypadku paliw kopalnych – dla biomasy przyjmuje się zerowy bilans emisji CO2, ponieważ podczas spalania emituje się do atmosfery tyle dwutlenku węgla, ile rośliny pobierają w procesie fotosyntezy. Warto zwrócić uwagę na fakt, że emisja tlenków siarki przy spalaniu pelletu jest na poziomie zaledwie 0,01% (dla porównania – w przypadku węgla to aż 0,9%).

• Czy będzie zakaz używania pieców na pellet w Polsce? Obecnie nie ma planów wprowadzenia ogólnokrajowego zakazu używania pelletu w Polsce. Przepisy klasyfikują go jako biomasę, co wyłącza go z ograniczeń dotyczących niektórych paliw grzewczych.
• Czy nowa dyrektywa UE zakazuje ogrzewania pelletem? Nie, nowa dyrektywa EPBD nie zakazuje ogrzewania pelletem. Dotyczy ona przede wszystkim paliw kopalnych, takich jak węgiel i gaz.
• Od kiedy będzie zakaz pieców na paliwa kopalne? Od 2030 roku w nowych budynkach nie będzie można montować kotłów na paliwa kopalne, a od 2040 r. państwa UE będą musiały całkowicie je wycofać z istniejących budynków.
• Czy pellet jest uznawany za paliwo ekologiczne? Tak, pellet jest zaliczany do paliw ekologicznych, ponieważ pochodzi z materiałów odnawialnych, a emisja zanieczyszczeń podczas jego spalania jest znacznie mniejsza niż w przypadku paliw kopalnych.

ŹRÓDŁO:

• [1]https://t-grzewcza.pl/czy-pellet-bedzie-zakazany-prawda-o-przyszlosci-ogrzewania[1]
• [2]https://kb.pl/aktualnosci/dom/czy-piece-na-pellet-beda-zakazane-przez-unie/[2]
• [3]https://superbiz.se.pl/wiadomosci/nowa-dyrektywa-budynkowa-ue-co-z-naszymi-piecami-na-wegiel-gaz-pellet-aa-oKPg-Skyu-wEKj.html[3]

Dyrektywa budynkowa EPBD a przyszłość ogrzewania pelletem – co naprawdę mówią przepisy?

Nowa dyrektywa w sprawie charakterystyki energetycznej budynków (EPBD) wzbudza wiele emocji i niepewności wśród właścicieli domów. Warto jednak dokładnie przeanalizować zapisy tego dokumentu, by zrozumieć jego rzeczywisty wpływ na przyszłość ogrzewania pelletem. Podczas gdy dla paliw kopalnych dyrektywa jest jednoznaczna – stopniowe wycofywanie do 2040 roku – dla biomasy, w tym pelletu, przepisy są znacznie bardziej przychylne.

Znowelizowana w 2024 roku dyrektywa EPBD wyraźnie odróżnia biomasę od paliw kopalnych. W przeciwieństwie do gazu czy węgla, pellet nie zostanie objęty zakazem instalacji w nowych budynkach od 2030 roku. Co więcej, ogrzewanie biomasą nie będzie podlegać opłatom emisyjnym przewidzianym w systemie ETS2, który ma wejść w życie od 2027 roku. Jest to kluczowa informacja dla osób rozważających inwestycję w kocioł na pellet – będzie to rozwiązanie znacznie tańsze w eksploatacji niż systemy oparte na paliwach kopalnych.

Dofinansowania na kotły na pellet – co przewidują przepisy?

Podczas gdy od stycznia 2025 roku państwa członkowskie UE zaprzestaną udzielania zachęt finansowych do instalacji indywidualnych kotłów zasilanych paliwami kopalnymi, sytuacja wygląda zupełnie inaczej dla pelletu. Dyrektywa budynkowa wyraźnie stwierdza, że kotły na biomasę, w tym pellet, nadal mogą być objęte programami wsparcia finansowego.

Eksperci podkreślają, że w polskim kontekście, gdzie walka ze smogiem jest priorytetem, kotły na pellet będą nadal obecne w programach takich jak „Czyste Powietrze”. W przeciwieństwie do „kopciuchów” zasilanych węglem, nowoczesne kotły na pellet spełniające normy ekoprojektu emitują znacznie mniej zanieczyszczeń, szczególnie jeśli chodzi o pyły zawieszone PM2.5 i PM10. Dokładne parametry emisji wynoszą od 0,02 do 0,04 kg CO2 na 1 kWh uzyskanej energii cieplnej, co jest wartością kilkukrotnie niższą niż w przypadku gazu ziemnego.

Systemy hybrydowe z wykorzystaniem pelletu – przyszłościowe rozwiązanie

Dyrektywa EPBD szczególnie promuje hybrydowe systemy grzewcze, które łączą różne źródła ciepła. Wytyczne Komisji Europejskiej z października 2024 roku wyraźnie wskazują, że:

• Połączenie kotła gazowego z kolektorami słonecznymi lub pompą ciepła spełnia nowe wymogi UE
• Systemy hybrydowe ze znacznym udziałem OZE mogą być dofinansowywane ze środków publicznych
• Kotły na biomasę mogą stanowić element systemów hybrydowych
• Takie rozwiązania pozwalają na oszczędności eksploatacyjne i poprawiają komfort cieplny

Warto podkreślić, że instalacje hybrydowe wykorzystujące pellet mogą być optymalnym rozwiązaniem dla wielu gospodarstw domowych, szczególnie tych położonych w regionach bez dostępu do sieci gazowej. Łączenie kotła na pellet z pompą ciepła lub fotowoltaiką pozwala na znaczne ograniczenie kosztów ogrzewania, a jednocześnie spełnia najnowsze wymogi środowiskowe UE.

Pellet w kontekście neutralności klimatycznej

Dyrektywa budynkowa jest częścią szerszej strategii UE dążącej do osiągnięcia neutralności klimatycznej do 2050 roku. W tym kontekście biomasa, w tym pellet, zajmuje szczególne miejsce. Jest uznawana za paliwo odnawialne o zerowym bilansie emisji CO2 – ilość dwutlenku węgla uwalniana podczas spalania równoważy się z ilością pochłoniętą przez rośliny podczas wzrostu.

Co istotne, spalanie pelletu nie wprowadza do atmosfery „nowego węgla”, jak dzieje się w przypadku gazu ziemnego czy węgla. Węgiel zawarty w biomasie już znajduje się w ekosystemie i jego spalanie nie zakłóca równowagi węglowej. Wyzwaniem pozostaje jedynie emisja cząstek stałych, jednak nowoczesne kotły z certyfikatem ekoprojektu skutecznie minimalizują ten problem.

Terminy wycofywania pieców na pellet w miastach i na wsi – kalendarium zmian

Mimo że pellet jako biomasa nie podlega tym samym ograniczeniom co paliwa kopalne w kontekście ogólnoeuropejskiej dyrektywy EPBD, warto znać lokalne terminy dotyczące pieców różnych klas. W zależności od województwa oraz lokalizacji (miasto czy wieś) obowiązują różne harmonogramy wymian urządzeń grzewczych.

Różnice terminów między miastem a wsią

Zgodnie z najnowszymi regulacjami, piece na pellet będą podlegały stopniowemu wycofywaniu według następującego harmonogramu:

• W obszarach miejskich – do 2029 roku
• W obszarach wiejskich – do 2032 roku
• W województwie śląskim i podkarpackim – do 1 stycznia 2027 roku
• W pozostałych województwach – terminy zależne od lokalnych uchwał antysmogowych

Warto podkreślić, że terminy te dotyczą głównie starszych urządzeń niespełniających aktualnych norm emisyjnych, podczas gdy nowoczesne piece na pellet z certyfikatem ekoprojektu mogą być użytkowane znacznie dłużej.

Kalendarium wymian według klasy urządzenia

Uchwały antysmogowe wprowadzają różne terminy w zależności od klasy pieców:

Piece bezklasowe (pozaklasowe) – w większości województw termin ich wymiany już minął lub upływa w 2024 roku. Najdłuższy okres przejściowy ma województwo podkarpackie – do 1 stycznia 2026 roku.

Piece klasy 3 i 4 – terminy ich wymiany przypadają głównie na lata 2026-2028, z najbardziej odległą datą wymiany w województwie opolskim (1 stycznia 2032 roku).

Piece klasy 5 – spełniają aktualne normy emisyjne, dlatego zgodnie z obecnymi przepisami mogą być użytkowane bezterminowo. Warto jednak pamiętać, że w przyszłości mogą pojawić się kolejne regulacje związane z polityką klimatyczną UE.

Nowe wymogi dotyczące jakości pelletu od 2025 roku

Oprócz terminów wymiany urządzeń, warto wiedzieć, że od początku 2025 roku planowane jest wprowadzenie zaostrzonych norm jakościowych dla pelletu. Nowe przepisy będą wymagać, aby pellet spełniał klasę jakości A1 według normy PN-EN ISO 17225-2, z maksymalną zawartością popiołu do 0,7%. Zmiany te mają na celu poprawę jakości powietrza, ale co ważne – nie oznaczają zakazu stosowania tego ekologicznego paliwa.

Lokalne uchwały antysmogowe a polityka UE wobec biomasy – gdzie leżą sprzeczności?

Zagłębiając się w przepisy dotyczące ogrzewania, możemy dostrzec wyraźny rozdźwięk między lokalnymi uchwałami antysmogowymi a strategią Unii Europejskiej. Paradoks polega na tym, że podczas gdy UE traktuje pellet jako ekologiczną alternatywę dla paliw kopalnych, niektóre polskie województwa wprowadzają przepisy, które nie rozróżniają biomasy od innych paliw stałych. To powoduje spore zamieszanie wśród właścicieli pieców i planujących inwestycje w systemy grzewcze.

Dyrektywa EPBD opublikowana w Dzienniku Urzędowym UE 8 maja 2024 wyraźnie dopuszcza stosowanie kotłów na biomasę, w tym pellet, podczas gdy jednocześnie planuje stopniowe odchodzenie od paliw kopalnych. Tymczasem w wielu województwach uchwały antysmogowe preferują przyłączanie do sieci ciepłowniczej lub instalację kotłów gazowych – czyli źródeł opartych właśnie na paliwach kopalnych, od których UE chce odchodzić!

Regionalne różnice w podejściu do biomasy

W zależności od województwa, przepisy antysmogowe różnie traktują pellet i inne formy biomasy:

• W Małopolsce od 1 maja 2024 dopuszczone jest używanie tylko kominków spełniających wymagania ekoprojektu
• Województwo warmińsko-mazurskie dopuszcza spalanie biomasy stałej pochodzenia drzewnego o wilgotności poniżej 20% do 2029 roku w miastach i 2032 roku poza miastami
• W Sopocie wprowadzono całkowity zakaz ogrzewania drewnem, nie wyróżniając pelletu
• W Krakowie od 2019 roku obowiązuje całkowity zakaz palenia węglem i drewnem

Kluczowym problemem jest to, że wiele uchwał antysmogowych nie rozróżnia jakościowo między różnymi paliwami stałymi, traktując pellet (który jest biomasą o zerowym bilansie emisji CO₂) tak samo jak węgiel czy inne wysokoemisyjne paliwa. Jest to sprzeczne z podejściem UE, która wyraźnie klasyfikuje biomasę jako paliwo odnawialne.

Konsekwencje dla właścicieli pieców na pellet

Co oznaczają te rozbieżności dla osób ogrzewających domy pelletem? Przede wszystkim niepewność prawną i potencjalnie niepotrzebne wydatki. Wiele osób zainwestowało w nowoczesne kotły na pellet z certyfikatem ekoprojektu, by później dowiedzieć się, że lokalne przepisy i tak wymuszą na nich zmianę źródła ogrzewania.

Paradoksalnie, system opłat emisyjnych ETS2, który ma wejść w życie od 2027 roku, nie obejmie biomasy, w tym pelletu. Oznacza to, że z perspektywy unijnej pellet pozostanie ekonomicznie atrakcyjnym paliwem, podczas gdy niektóre lokalne uchwały antysmogowe będą wymuszać przejście na droższe w eksploatacji rozwiązania grzewcze.

Warto również zauważyć, że w najnowszych regulacjach unijnych biomasa, w tym pellet certyfikowany, jest traktowana jako element transformacji energetycznej, a nie jako problem do wyeliminowania. W przeciwieństwie do paliw kopalnych, których zakaz instalacji w nowych budynkach ma wejść w życie od 2030 roku, kotły na pellet pozostają zgodne z długoterminową strategią dekarbonizacji UE – o ile spełniają odpowiednie normy emisyjne.

Nowe normy emisji i wymagania jakościowe dla pelletu – czego spodziewać się w 2025 roku?

Podczas gdy pellet nie będzie objęty zakazem w przeciwieństwie do paliw kopalnych, czekają go istotne zmiany regulacyjne. Ministerstwo Klimatu i Środowiska przygotowało nowe rozporządzenie zaostrzające normy jakościowe dla biomasy drzewnej, które wejdzie w życie w pierwszej połowie 2025 roku. Celem tych zmian jest wyeliminowanie z rynku pelletu niskiej jakości, zawierającego zanieczyszczenia i dodatki chemiczne, które negatywnie wpływają na środowisko i zdrowie użytkowników.

Regulacje te nie oznaczają końca ogrzewania pelletem, a wręcz przeciwnie – mają zapewnić, że dostępne na rynku biopaliwo będzie bezpieczne i efektywne, co powinno dodatkowo umocnić pozycję pelletu jako ekologicznej alternatywy dla paliw kopalnych.

Szczegółowe parametry jakościowe pelletu od 2025 roku

Nowe przepisy jednoznacznie określają wymagania, jakie będzie musiał spełnić pellet drzewny wprowadzany do obrotu:

• Średnica: od 6 mm do 8 mm, długość: od 3,15 mm do 40 mm
• Zawartość wilgoci: maksymalnie 10% w stanie roboczym
• Zawartość popiołu: maksymalnie 1,2% w stanie suchym
• Minimalna wartość opałowa: 16,5 MJ/kg
• Gęstość nasypowa: 600–750 kg/m³
• Maksymalna zawartość dodatków chemicznych: do 2%
• Limity dla azotu (0,3%), siarki (0,04%) i chloru (0,02%)

Najważniejszą zmianą jest wprowadzenie obowiązku certyfikacji przez niezależną stronę trzecią, która potwierdzi zgodność pelletu z wymaganą klasą jakości. Dotyczy to zarówno producentów krajowych, jak i importerów.

System klasyfikacji jakości pelletu i jego znaczenie

Od 2025 roku pellet drzewny będzie musiał spełniać standardy określone w normie PN-EN ISO 17225-2, przy czym wyróżniamy trzy główne klasy jakości:

Klasa A1 – najwyższa jakość, przeznaczona do kotłów i pieców w gospodarstwach domowych, charakteryzująca się niską ilością popiołu (do 0,7%) i wysoką efektywnością spalania.

Klasa A2 – pellet o nieco wyższej zawartości popiołu i azotu, odpowiedni dla większych instalacji.

Klasa B – pellet wytwarzany z nieprzetworzonego chemicznie drewna użytkowego.

Warto wiedzieć, że w urządzeniach klasy 3, 4, 5 oraz spełniających wymogi ekoprojektu będzie można stosować wyłącznie pellet klasy A1, co ma zagwarantować niską emisję zanieczyszczeń.

Jak nowe regulacje wpłyną na rynek i użytkowników?

Wprowadzenie zaostrzonych norm jakościowych może przynieść zarówno korzyści, jak i wyzwania. Z jednej strony konsumenci zyskają pewność, że kupowany pellet jest wysokiej jakości, co przełoży się na efektywniejsze spalanie i mniej problemów z eksploatacją kotłów. Z drugiej strony eksperci ostrzegają, że zmiany mogą doprowadzić do ograniczenia podaży oraz wzrostu cen, szczególnie w początkowym okresie.

Mali producenci mogą mieć trudności z dostosowaniem się do nowych wymogów, co może skutkować ich wycofaniem się z rynku lub koniecznością podniesienia cen. Paradoksalnie, choć zmiany mają chronić konsumentów, początkowo mogą odczuć oni ich negatywne skutki finansowe.

Podsumowanie

Podsumowując cały artykuł, pellet drzewny nie zostanie objęty zakazem w Polsce ani w Unii Europejskiej, wręcz przeciwnie – jako biomasa pozostaje ważnym elementem strategii dekarbonizacji. Nadchodzące zmiany w normach jakościowych mają na celu nie wyeliminowanie pelletu z rynku, ale poprawę jego jakości. Dla użytkowników kotłów na pellet kluczowe będzie śledzenie lokalnych uchwał antysmogowych, które mogą wprowadzać dodatkowe ograniczenia, oraz dostosowanie się do nowych standardów jakościowych obowiązujących od 2025 roku. Inwestycja w nowoczesny kocioł na pellet z certyfikatem ekoprojektu pozostaje bezpiecznym i przyszłościowym rozwiązaniem, szczególnie jako element systemu hybrydowego.